εσωτερικός

-ή, -ό (ΑΜ ἐσωτερικός, -ή, -όν) [εσώτερος]

αυτός που ανήκει στο εσωτερικό ενός πράγματος, αυτός που βρίσκεται ή παραμένει ή συμβαίνει μέσα σε κάτι (α. «ἐσωτερικὸν ἔνδυμα» β. «εσωτερική διακόσμηση τού σπιτιού»)

νεοελλ.

1. το ουδ. ως ουσ. το εσωτερικό

α) το μέσα μέρος ή η μέσα όψη ενός πράγματος, σε αντιδιαστολή προς το εξωτερικό μέρος ή την εξωτερική όψη (i. «το εσωτερικό τού σπιτιού»

ii. «το εσωτερικό τού δέρματος»)

β) η χώρα στην οποία παραμένει κάποιος ως πολίτης, σε αντιδιαστολή προς τις άλλες χώρες, δηλ. προς το εξωτερικό, η ημεδαπή, η χώρα μας, η πατρίδα μας («το μεγαλύτερο μέρος τής ελληνικής παραγωγής καταναλίσκεται στο εσωτερικό»)

2. (το αρσ. και το θηλ. ως ουσ.) ο εσωτερικός, η εσωτερική

μαθητής ή μαθήτρια που τρέφεται και διαμένει στο οικοτροφείο ενός σχολείου, οικότροφος

3. φρ. α) (για φάρμακο) «εσωτερική χρήση» — φράση που αναγράφεται στην ετικέτα φιαλιδίου το οποίο περιέχει φάρμακο που λαμβάνεται εσωτερικά, με πόση

β) «εσωτερική παθολογία» — η παθολογία που ασχολείται με τις νόσους τών εσωτερικών οργάνων τού σώματος

γ) «υπουργείο Εσωτερικών (ενν. υποθέσεων)» — το υπουργείο το οποίο ρυθμίζει τις εσωτερικές υποθέσεις (δηλ. αυτές που αφορούν τον πολίτη και τη διοίκηση και όχι τα ξένα κράτη)

αρχ.

1. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) τὰ ἐσωτερικά

οι διδασκαλίες τών Στωικών

2. (για πρόσ.) (το αρσ. πληθ. ως ουσ.) οἱ ἐσωτερικοί

οι μαθητές τού Πυθαγόρα

3. λέγεται αναφορικά προς τη διττή διδασκαλία τού Αριστοτέλη («μέμνησο τὸν μὲν ἐξωτερικόν, τὸν δὲ ἐσωτερικὸν καλεῑν», Λουκιαν.)

4. φρ. (ρητ.) «ἐσωτερικοὶ ἢ ἔντεχνοι τόποι» — υποδιαίρεση τών καθ' ύλην επιχειρημάτων.

επίρρ...

εσωτερικώς και -ά

από μέσα.